Mobiel, ook in je hoofd
Gepubliceerd op 2024-06-07
Mobiel zijn betekent beweging. Niet mobiel zijn suggereert, in ieder geval voorlopig, stilstand. Bij makelaardijen in Frankrijk zie je het vaak op borden en in de etalages: immobilier, een prachtig woord voor vastgoed. Letterlijk: onmobiel.
Mobiliteit staat voor beweging. Arbeidsmobiliteit staat dan voor beweging in je werk. Er zijn veel perspectieven op bewegen in het werk. Dat kan intern, zonder dat mobiliteit betekent dat je van werkgever verandert: je groeit door in je functie, je krijgt nieuwe taken, je wordt op een ander gebied ingezet, of je wordt overgeplaatst naar een nadere locatie. Arbeidsmobiliteit heeft vanzelf ook een externe invalshoek: mensen veranderen van baan. Dat kan een nog meer interessantere baan zijn (of zelfs een promotie, een “stapje hoger”) in dezelfde sector, maar het kan ook een nieuwe baan in een heel andere sector betreffen.
Soms zijn er grote bewegingen in arbeidsmobiliteit. Honderd jaar geleden werkte bijna 40% van de beroepsbevolking in een aan de landbouw gerelateerd beroep. Nu nog geen 5%. Door de jaren heen heeft er een gigantische verschuiving plaatsgevonden. Een zelfde, zij het minder massale beweging zagen we bij het sluiten van de mijnen in Limburg. Een dergelijke beweging kan ook schoksgewijs gaan, bijvoorbeeld bij het faillissement van een grote werkgever. Ik denk aan DAF, Fokker, en recent het sluiten van de deuren bij Nedcar VDL.
Die laatste voorbeelden brengen me naar de kernboodschap van dit artikel: arbeidsmobiliteit is belangrijk voor onze economie. Want niets blijft hetzelfde. In Nederland doet de maakindustrie steeds meer stappen achteruit, terwijl de kenniseconomie en de informatietechnologie steeds belangrijker worden. Er zijn sectoren waarvan je bijna zeker weet dat er over 20 jaar weinig meer in te verdienen valt. En er zijn sectoren die in opkomst zijn. Of die, in tegenstelling tot 30 jaar geleden, enorm verlegen zitten om mensen. Daarnaast geldt het ook voor ieder individu: niemand blijft hetzelfde, in ieder mens zit verandering, al was het maar omdat de mens ouder wordt. En dat is ook iets dat telt, zeker nu we met zijn alleen steeds langer zullen moeten doorwerken.
En om bij dat laatste aan te haken: Voor het eerst in de geschiedenis zijn er minder mensen beschikbaar voor het werk dat er is. Veel kennis en expertise verdwijnen wanneer ouderen stoppen met werken. Het is dus essentieel om zoveel mogelijk goede medewerkers te behouden. Om het anders te zeggen: zoveel mogelijk medewerkers duurzaam inzetbaar te houden. En die duurzame inzetbaarheid wordt niet alleen bereikt door het aanpassen van de werkomgeving, maar ook door mensen mobiel te houden in hun hoofd. En met dat laatste bedoel ik: dat mensen zowel mentaal als wat betreft hun kennis en vaardigheden in beweging blijven. Een soort mentale en intellectuele mobiliteit dus.
Opleiding en scholing vervullen hierin een belangrijke rol. Voor ondernemers is het zaak de medewerker te blijven stimuleren – of zo u wilt prikkelen - om na te denken over (loopbaangerichte) opleiding en scholing. Voortdurend doorleren is nodig omdat er, het is al genoemd, er een verschuiving in het werkveld plaats vindt. En de arbeidsmarkt verandert steeds sneller. De banen van nu zijn zeker niet de banen van de toekomst.
Een leven lang leren is daarom onvermijdelijk Met name gerichte opleidingen (in plaats van een brede opleiding) zijn hier helpend omdat deze bijdragen tot een innovatieve ontwikkeling van de werknemer. En juist innovatie is hard nodig om Nederland in de toekomst nog een rol van betekenis in de opkomende economieën te laten vervullen. Maar ook om het eigen welvaartsniveau te kunnen handhaven.
Een leven lang leren: een mooie en noodzakelijke opdracht, maar het moet wel gestimuleerd en gefaciliteerd worden. Natuurlijk zijn er goede regelingen (bijvoorbeeld de SLÏM-subsidie en het Levenlanglerenkrediet), maar als het gaat om stimuleren en faciliteren komt nadrukkelijk ook de werkgever in beeld!
Het is voor u als ondernemer echt van belang om te sturen op duurzaam inzetbare medewerkers. Organisaties zijn voor hun prestaties sterk afhankelijk van de toegevoegde waarde van hun medewerkers en voor medewerkers is duurzame inzetbaarheid van belang om in veranderende omstandigheden meer toegevoegde waarde te hebben.
