Ondernemingsovereenkomst

Ondernemingsovereenkomst, wat staat erin?

Algemeen

In de ondernemingsovereenkomst (-convenant, -protocol, -statuut), kunnen tal van onderwerpen behandeld worden. Die moeten wel gerelateerd zijn aan één van de bestaande bevoegdheden van de OR.

Uitbreiding OR-bevoegdheid kan op de volgende terreinen:

• Adviesrecht
• Instemmingsrecht
• Benoemingsrecht
• Stimulerende bevoegdheid (art. 28 onderwerpen)
• Recht op informatie

De afspraken kunnen zowel mondeling als schriftelijk overeengekomen zijn. Nadeel bij een mondelinge overeenkomst is uiteraard wel dat bij betwisting door (of vertrek van) één van de partijen het bestaan ervan lastiger aan te tonen is.

Let erop dat ook de OR zich aan de nieuwe situatie moet houden. Zij kan wellicht besluiten om van een bevoegdheid tijdelijk af te zien, maar kan niet zomaar de bepaling voor altijd buiten werking laten. Je achterban verwacht dat je (in het kader van het door hen gegeven mandaat) hun belangen zo veel als mogelijk ook vertegenwoordigt.

Er kan gekozen worden voor het opstellen van een officieel document, maar het kan ook met een kortere stap, bijvoorbeeld door het op te nemen in het verslag van een vergadering. Dit verslag moet wel nadrukkelijk door beide partijen goedgekeurd zijn. Verstandig is om dit te bevestigen door beide partijen voor het verslag te laten tekenen. Belangrijk in dit geheel is wel dat beiden daadwerkelijk de intentie hebben om de overeenkomst te sluiten. Het kan niet zo zijn dat er iets uitonderhandeld is, maar één van beiden ziet het niet als wederzijdse en langdurige verplichting.

Opnemen in een verslag kan bijvoorbeeld gebeuren bij afspraken over procedures voor aangeboden faciliteiten en (uren)verantwoording door de OR. Uiteraard kan dit ook onderdeel zijn van veel meer afspraken. Dan is het praktischer om het geheel te bundelen in een overeenkomst. Dit voorkomt dat men bij twijfel de verslagen van de afgelopen 20 jaar tegen het licht moet houden om uit te zoeken wat er wellicht (ooit) is afgesproken.

Officieel moet de ondernemingsovereenkomst toegestuurd worden aan de bedrijfscommissie. Maar omdat hij ook geldig is zonder dat hij verzonden is, wordt er soms (pragmatisch) voor gekozen om dit achterwege te laten.

Wanneer stel je een overeenkomst op?

1. Als er onduidelijkheid gevoeld wordt over 1 van de beschreven bevoegdheden uit de WOR.
2. Er zijn ingewikkelde trajecten. Vooraf is de volledige omvang en impact niet bekend en dat zal tijdens het traject steeds duidelijker moeten worden.
3. Als er behoefte is aan uitbreiding van bevoegdheden van de OR.
4. Als men gezamenlijk de rondvoorwaarden wil vastleggen om later discussie hierover te vermijden.
   1. Faciliteiten voor de OR
   2. Budgetten
   3. Verantwoording (over en weer)
   4. Tijd is essentieel, dus moeten er duidelijke afspraken zijn over termijnen en tijdstippen van raadpleging, advies, etc.

Inhoud

De ondernemingsovereenkomst bevat:

• Namen van de partijen die de overeenkomst hebben gesloten. Als er in volmacht is gehandeld, dan moeten ook naam en functie van deze persoon worden vermeld.
• Indien gewenst de looptijd. Als er niets over opgenomen is, wordt ervan uitgegaan dat het in principe voor onbepaalde tijd is. Dus ook voor een nieuwe OR en/of bestuurder.
• Onbepaalde tijd kan alleen worden opgezegd bij gewijzigde omstandigheden en na onderling overleg.
• Mogelijke onderwerpen.
• Afspraken rondom overgang van diverse ondernemingen naar een nieuwe onderneming (fusie/overname).
• Nadere definiëring wanneer er sprake is van reorganisatie of andere eventuele onduidelijkheden in huidige definiëring van de WOR.
• Afspraken over momenten en volgorde van informeren en advies-/instemmingsmomenten in een uitgebreid en op voorhand wellicht nog niet volledig te overzien reorganisatietraject.
• Mogelijke eerdere inspraakmomenten bij (grootschalige) verandertrajecten en afspraken over de definitieve inspraakmomenten.
• Verwachtte budgetafspraken.
• Risico’s.

Je bent graag vroeg bij het traject betrokken, maar zorg dat je (bij onvoldoende ondersteuning voor de plannen van bestuurder) de mogelijkheid houdt om bij de definitieve adviesaanvraag aanvullende of afwijzende adviezen te geven.

Afspraken over faciliteiten of budgetten kunnen voor sommigen OR’en mogelijkheden creëren, maar ze kunnen je ook beperken in bepaalde trajecten. Als er een moeilijk traject is en je zit aan je budget of uren, wat gebeurt er dan?
Meer adviesbevoegdheden kan heel aantrekkelijk klinken, maar je moet als OR er wel tijd/gelegenheid/expertise voor hebben. Er kunnen door veel (kleine) trajecten sommige grote trajecten volledig ondersneeuwen.