Wat leren we nou van de crisis?
Gepubliceerd op 2020-07-10
Mijn collega Jan Schreuders was medio juni in het RD glashelder over ons collectieve leervermogen: “Ik vrees dat we van deze coronacrisis ook niets gaan leren. We houden namelijk veel te veel van geld en van genot. Zou corona daar een eind aan maken? Niet wanneer we in de reflex schieten om alles op korte termijn weer op te bouwen”.
Op individueel niveau zie ik bij mensen op dit moment echt wel ander gedrag dan voorheen. Bijvoorbeeld toen ik onlangs in de bouwmarkt doelgericht een gangpad inliep en een dame dat vanaf de andere kant ook wilde doen, maar vervolgens letterlijk terug stuiterde. Ik heb nog nooit iemand zo verschrikt naar me zien kijken. ‘Oh ja, corona’, bedacht ik me na een snelle body-zelfscan: had ik nou toch die klusbroek aangehouden waarmee ik van mijn vrouw niet op straat mag? Nee dus, de dame in kwestie was gewoon beter geprogrammeerd op afstand houden dan ikzelf. Al kon ik de lichte verwondering over dit in mijn ogen wat extreme gedrag niet helemaal van me afschudden. Dat we serieus omgaan met het appèl op de 1,5m afstand is goed en ik denk dat daar voor velen wel een blijvend effect in zit. Enerzijds omdat de realiteit van covid-19 bij velen echt binnen is gekomen, soms zelfs heel dichtbij in gezin of familie. Anderzijds omdat het besef ook gegroeid is dat we met z’n allen soms wel heel dicht op elkaar leven en dat enige afstand in meerdere opzichten goed is. Dat zal bij griepgolven en andere infectiehaarden direct als een pop-up in beeld komen. Lijkt me goed. 2020 wordt niet licht vergeten.
Maar of we nou echt iets geleerd hebben? Ik denk dat we elkaar nodig hebben om een leereffect te bereiken. Onderlinge aanscherping. Om concreet te zijn: bekijk binnen het bedrijf de RI&E eens goed vanuit een covid-19 bril. Leg met betrekking tot hygiëne de zaken nog eens doordacht vast en let op besmettingsrisico’s, afstand bij contactfuncties, schoonmaakroutines en dergelijke. Ook komende jaren krijgen we winters met de welbekende griepgolven…
Kijk als ondernemer met personeel in loondienst nog eens kritisch naar de mogelijkheden tot thuiswerk. Want dat er ongekende mogelijkheden blijken te zijn via digitale middelen en dat dit in de praktijk ook werkt, is overduidelijk. Bij de RMU bleek dat de receptionisten noodgedwongen prima vanuit huis onze leden te woord konden staan en konden doorverbinden. OK, een receptioniste doet meer dan dat en het is ook fijn als zij op kantoor aanwezig is, maar toch. Voor sommige functies zijn er echt wel structurele mogelijkheden. Een overleg waarbij collega’s van heinde en ver moeten komen, kan in veel gevallen via videobellen. Het scheelt ook nog eens de nodige reistijd, reiskostenvergoeding en reiskilometers met bijbehorende uitstoot. Bedenk wel dat mensen elkaar soms ook gewoon direct moeten spreken. Juist ook in werksituaties.
Anderzijds zijn we ‘gewoontedieren’. Terugval in oud gedrag is er dan snel. Ook als evenementen weer opstarten. De tijd zal het leren. Ik hoop in ieder geval dat blijkt dat we een antwoord hebben gevonden op de coronacrisis: bewust en verantwoord omgaan met de risico’s die we nu kennen, met oog, zorg en verantwoordelijkheid voor de ander en diens gezondheid.
