Schuldhulpmaatje: 'De grip op geld weer terug'

‘IEDEREEN KAN IN DE SCHULDEN TERECHT KOMEN’, ZO STELT KARIN REIJNGOUDT (55), COÖRDINATOR BIJ SCHULDHULPMAATJE VEENENDAAL. DE MAATJES VAN SCHULDHULPMAATJE KUNNEN GELUKKIG OOK HULP BIEDEN IN DE INGEWIKKELDE SITUATIES DIE KUNNEN ONTSTAAN WANNEER ER GEEN GRIP MEER IS OP DE FINANCIËN.

Karin is vanaf 2013 coördinator bij SchuldHulpMaatje Veenendaal. In eerste instantie als vervanging van een zwangerschapsverlof. Lachend: ‘Maar dat verlof is nooit meer opgehouden. Ik werk inmiddels al zo’n 10 jaar bij SchuldHulpMaatje. Deels betaald en deels vrijwillig.’ Af en toe begeleidt ze een hulpvrager, maar het grootste deel van Karins werkzaamheden is het begeleiden van maatjes, het doen van intakes bij mensen die hulp vragen bij SchuldHulpMaatje en het matchen van de aanvrager met een SchuldHulpMaatje. Een veelzijdige baan, die Karin tussen haar andere activiteiten als vrouw, moeder en oma inplant. Karin: ‘Het scheelt dat ik vanuit huis werk. Dat zorgt ervoor dat ik heel flexibel ben. Ik ben dit werk gaan doen omdat ik iets zocht waarin ik mensen kon helpen, maar het moest ook wel bij mij passen. In het verleden ben ik secretaresse geweest, dus deze functie past echt bij mij, zowel bij mijn vaardigheden als bij wie ik ben als persoon.’

SchuldHulpMaatje is een initiatief van samenwerkende kerkelijke organisaties. Het doel is om een structurele oplossing te vinden voor toenemende armoede. En dat niet alleen voor leden van de kerk, maar ook voor mensen die niet aan een kerk verbonden zijn. Bijdragen aan een schuldenvrij leven, dat is de missie van SchuldHulpMaatje. Deze hulp kan ook aanvullend zijn op die van de professionals. Door hulpverlening aan huis hopen ze schulden te voorkomen en financiële problemen duurzaam op te lossen. Inmiddels is de landelijke organisatie actief in ongeveer 144 gemeenten en zijn er ruim 3000 vrijwilligers betrokken.

HOE WORD JE VRIJWILLIGER BIJ SCHULDHULPMAATJE?

Karin: ‘Je begint meestal met een pre-learning waarin je als het ware aan de hulpverlening kunt snuffelen. Daarna volgt een gesprek, waarin we onder meer inventariseren hoeveel tijd iemand heeft en of je mentaal weerbaar genoeg bent om dit werk te kunnen doen. Je moet er niet wakker van gaan liggen natuurlijk. Daarna volgt er een driedaagse training.’

HOE GAAN JULLIE PRECIES TE WERK IN DE HULPVERLENING?

Karin: ‘De aanvragen komen op allerlei manieren bij ons binnen. Dit kan zijn via doorverwijzing door de gemeente in het kader van de Vroegsignalering, via maatschappelijk werk of bijvoorbeeld via de Nederlandse Schuldhulproute (NSR). Maar mensen kunnen ook zelf contact met ons opnemen. En als ze aankloppen bij de Voedselbank, verwijzen zij ook naar Schuldhulpmaatje. Vaak spelen er dan al financiële problemen. Als iemand een traject met ons ingaat, starten we altijd met overzicht te creëren. Bijvoorbeeld door de post te ordenen, een overzicht te maken van de inkomsten en uitgaven en door de bankafschriften van de afgelopen drie maanden te analyseren. Verder proberen we samen met de aanvrager tot een regeling te komen met schuldeisers, als die er zijn. We richten ons op duurzame hulpverlening, dus dat de mensen echt weer grip op hun geld krijgen en financieel zelfredzaam worden. 

‘Een financieel probleem komt nooit alleen’

HOE KOMT HET DAT JE IN DE SCHULDEN TERECHT KOMT?

Karin denkt even na. ‘Eigenlijk kan het allerlei oorzaken hebben. Bijvoorbeeld ziekte of een echtscheiding. Ik zeg altijd: “Een financieel probleem komt nooit alleen”. Soms hebben mensen niet geleerd om met geld om te gaan. En als de problemen er eenmaal zijn, richten mensen zich op de korte termijn. Hoe kom ik deze dag of deze week door? Als je eenmaal het overzicht kwijt bent, gaat het vaak de verkeerde kant op. Vaak is het een opeenstapeling van problemen. Laaggeletterdheid kan bijvoorbeeld ook een oorzaak zijn. Als jij je post niet goed begrijpt, kun je zomaar belangrijke informatie missen.’

ZIEN JULLIE DE AANVRAGEN IN DEZE TIJD TOENEMEN?

‘Zeker, de toenemende kosten door inflatie en de stijgende energieprijzen zijn voor veel mensen echt een probleem. Tot voor die tijd kon je, als je de toeslagen waar je recht op had aanvroeg en een inkomen had, wel rondkomen. Maar nu durf ik dat niet meer te zeggen. Veel mensen redden het nu echt niet meer. Een voordeel van de energiecrisis is wel dat het taboe op niet rond kunnen komen wat verdwijnt.’

WAT IS NU HET MOOISTE VOOR U AAN DIT WERK?

‘Als ik zie dat mensen weer vertrouwen hebben in zichzelf. Dat de grip op hun geld terug is. Vaak zijn de problemen dan helemaal nog niet opgelost, maar het helpt al zo erg als er weer rust en overzicht is.’

HOE KUN JE VOORKOMEN DAT JE ZELF IN DE SCHULDEN TERECHT KOMT?

Karin lacht even: ‘Hier heb ik heel veel tips voor. Doe bijvoorbeeld maar één keer in de week boodschappen en maak een lijstje. Zorg dat je overzicht hebt over je maandelijkse financiën. Als je merkt dat je het moeilijk vindt om je aan je budget te houden, ga dan met contant geld werken. Doe dat contante geld in je portemonnee: dit is je budget voor de week. Maak een overzicht van je inkomsten en uitgaven. Je kunt kinderen ook al jong leren om met geld om te gaan. Door ze bijvoorbeeld ergens voor te laten sparen.’

ALS JE ALS WERKGEVER ZIET DAT JE WERKNEMER HET FINANCIEEL MOEILIJK HEEFT. WAT KUN JE DAN DOEN?

‘Probeer het bespreekbaar te maken. Maak het bijvoorbeeld een punt dat jaarlijks terugkomt in de functionerings- of voortgangsgesprekken. Ik vind het niet verstandig om zomaar mee te werken aan voorschotten geven of aan het overnemen van schuld. Op de korte termijn is de kou wel uit de lucht, maar op de lange termijn help je je medewerker er niet mee. Hij of zij wordt namelijk niet financieel zelfstandig. Ik adviseer daarom om altijd met je medewerker hulp te zoeken, bijvoorbeeld bij SchuldHulpMaatje. Je wilt als werkgever ook niet dat je medewerkers heel afhankelijk van jou worden. Het is goed om je hart te laten spreken, maar je moet ook zakelijk blijven. Uiteindelijk is iedereen het meest geholpen als het probleem op de lange termijn zich oplost.’

Dit artikel stond in ons magazine 'Visie 2023'. Wil je het hele blad lezen? Stuur een mail naar info@rmu.nu.

De RMU is ook bezig met ontwikkeling van dienstverlening op dit vlak. Houd onze website in de gaten.