Staken en Acties
Wat vindt de RMU van staken?
De RMU vindt dat staken zijn doel mist. Hoewel staken op de korte termijn effect kan hebben en niet verboden is in ons land, is het daarmee nog niet gelegitimeerd. Staken staat tegenover de doelen waar we als RMU voor staan en die wij proberen te dienen, nl.:
- De eer van God door Hem gehoorzaam te zijn in Zijn leefregels
- Het heil van onze naaste; om het goede voor de ander te bevorderen
- De voorziening in ons levensonderhoud
- De opdracht de aarde volgens Gods ordening te bouwen en te bewaren
Het zal duidelijk zijn dat we door te staken deze doeleinden niet kunnen dienen. Naast deze principiële redenen om staking te veroordelen zijn er ook nog wel andere (bijvoorbeeld economische) motieven aan te voeren om het gebruik van het stakingswapen af te wijzen.
Ons standpunt is:
- Wij investeren in relaties
- Wij blijven aan het werk
- Wij blijven in gesprek
Staken leidt ook tot contractbreuk en zet relaties op een verkeerde manier onder spanning. De gezagsrelatie tussen werkgever en werknemer wordt verbroken. De werknemer weigert zijn werk te doen op de afgesproken voorwaarden. Dat is in strijd met de bepalingen van het arbeidscontract en is een uiting van de revolutiegeest, die van nature in ons huist. Als we staken staan we op tegen God en tegen onze naaste die over ons gesteld is (5e gebod). Dat is zelfhandhaving in plaats van God en onze naaste te dienen. Het gaat dan vaak om ons eigen gewin, een deelbelang of materieel voordeel. En hoe legitiem het opkomen voor belangen ook is, de wijze waarop dat gebeurt is net zo goed van belang. Ook dat heeft met Bijbelse normen en waarden te maken.
Soms heeft een staking demoraliserende gevolgen, die onder meer kunnen blijken uit een verstoorde onderlinge verhouding tussen stakers en bedrijfsleiding/werkgever. Afhankelijk van de sector kan het ook leiden tot een verstoring in de productie of dienst die geleverd wordt, die tot afzetproblemen kan leiden en tot verslechtering van de rendementspositie van het door een staking getroffen bedrijf.
Goede verhoudingen en duurzame samenwerking leiden volgens ons tot betere afspraken. In een open gesprek kan er helder en stevig over verschillende belangen gesproken worden. Uiteindelijk moet je er toch samen uitkomen. Eventueel met hulp van derden om elkaar beter te begrijpen en het proces van bespreken in goede banen te leiden. Waar dat niet lukt, is bijvoorbeeld bemiddeling een aangewezen route om zaken te veranderen. Dat geldt zowel op bedrijfs- als op bedrijfstakniveau. Je kunt formeel vaststellen dat er een geschil is met behoud van de onderlinge goede relatie. Dat geeft een gezamenlijk eigenaarschap voor de oplossing van het geschil.
Wij blijven aan het werk
Staken is in strijd met de Bijbelse opdracht tot werken. De mens heeft van God Zelf de opdracht gekregen de aarde door middel van de arbeid tot ontwikkeling te brengen: te bouwen en te bewaren. Ook de samenleving mag dus op ons rekenen! We worden geroepen onze talenten hiervoor te gebruiken. De gelijkenis van de talenten in Mattheüs 25:14 en verder spreekt wat dat betreft duidelijke taal. Bij een staking wordt met die talenten niet gewoekerd, integendeel, ze worden begraven. Het is onze plicht en roeping onze arbeid te verrichten. Lees de volgende Bijbelgedeelten er maar op na: Spreuken 6:6-9, 1 Petrus 2:18, 2 Thessalonicenzen 3:8 en 12. Daarnaast blijft natuurlijk de gehoorzaamheid aan 5e gebod leidend!
Wij blijven in gesprek
Een staking lost niets op maar versterkt veelal de conflictsituatie. Overleg is de beste manier: staken stopt een keer, praten niet! Dat betekent niet dat dit altijd makkelijk is of vanzelf gaat. Het echt verstaan van elkaar bij tegengestelde belangen, is vaak niet eenvoudig. Maar een staker weet dat hij toch uiteindelijk weer aan tafel moet. Bij blijvende conflictsituaties zou een vorm van mediation of arbitrage (rechtspraak door deskundige leken) uitkomst kunnen bieden. Lees meer over het harmoniemodel wat de RMU voorstaat.
Een christen moet bereid zijn tot verantwoording. Een eerlijke en integere omgang met collega’s vraagt van een christen dat hij met respect voor de ander een duidelijk ‘nee’ durft af te geven als Bijbelse normen en waarden voor hem of haar in het geding zijn. Dat geldt ook bij stakingen.
Is het verantwoord om mee te doen aan manifestaties?
Manifestaties zijn geen stakingen maar een middel om standpunten duidelijk te maken op een bijzondere manier. Dat kan uitlopen in het overhandigen van een petitie of een manifest. Manifestaties vinden in principe plaats in eigen tijd en veelal op eigen kosten. U zult daarin uw eigen afweging moeten maken, waarbij u zich moet realiseren dat een manifestatie gemakkelijk uitloopt op een demonstratie.
Hoe denkt de RMU over werkonderbrekingen?
Hierbij geldt hetzelfde als bij stakingen. Alleen als de werkgever nadrukkelijk zelf de ruimte biedt voor een werkonderbreking, omdat hij iedereen wil (laten) informeren over de stand van zaken, ligt de zaak anders. Er zal bijvoorbeeld een oproep komen van de vakbonden om op Prinsjesdag de troonrede te volgen onder werktijd. Als de werkgever daar uitdrukkelijk toestemming voor geeft dan is het aan u om een keuze te maken. Maar het werk uit eigen beweging, of na oproep van vakbonden of collega’s stilleggen is in feite contractbreuk en strijdig met de gezagsverhoudingen.
Heeft de RMU een alternatief te bieden?
De RMU gaat uit van het harmoniemodel in plaats van het conflictmodel. Tijdens een conflict is het beter elkaar te overtuigen op basis van argumenten dan op basis van dreigementen en harde acties. Dat is niet altijd eenvoudig en het vraagt het uiterste van partijen. De RMU heeft in het verleden al vele keren creatieve oplossingen aangedragen en zal dat ook nu doen om proberen partijen uit de impasse te halen. Verder is de RMU voorstander van het inschakelen van een mediator, die bijvoorbeeld een rondetafelconferentie organiseert om de verstoorde verhoudingen tussen overheid en sociale partners te herstellen. Uiteraard blijft de RMU in gesprek met bewindslieden en vertegenwoordigers van de vakbonden.
Wat moet ik doen bij een staking?
Stap 1
Meld u bij een staking zo spoedig mogelijk bij de werkgever als werkwillige en deel mee dat u geen lid bent van een bij de staking betrokken vakbond en om principiële redenen niet aan de staking mee kunt doen.
Stap 2
Bevestig uw mededeling aan uw werkgever dat u bereid bent te werken. Doe dit schriftelijk, bij voorkeur per aangetekende brief. Een voorbeeldbrief is hiernaast te downloaden (in het blauwe kader) of telefonisch aan te vragen bij de RMU.
Stap 3
Uw werkgever moet zich inspannen u elders binnen de onderneming werk te laten verrichten als dat als gevolg van de staking onmogelijk is op uw eigen werkplek. Verzoek direct (door middel van een aangetekende brief) overgeplaatst te worden naar een andere werkplek waar niet gestaakt wordt.
Stap 4
Indien dat niet mogelijk is en u wordt naar huis gestuurd, vraag dan de werkgever om een schriftelijke verklaring. Uit deze verklaring moet blijken dat u zich op het werk heeft gemeld, maar dat u door omstandigheden buiten uw schuld verhinderd bent om te werken.
Stap 5
Eventueel zou u een WW-uitkering aan kunnen vragen als de staking langer gaat duren, maar of deze verstrekt zal worden is zeer de vraag. De kans daarop is groter als u in het bezit bent van een verklaring van uw werkgever zoals genoemd in stap 4.
Stap 6
Indien u door de staking in grote financiële moeilijkheden terecht komt, kunt u onder bepaalde omstandigheden een beroep doen op het werkwilligenfonds van de RMU. De voorwaarden om hiervoor in aanmerking te komen kunt u telefonisch aanvragen bij de RMU.
Wat is het verschil tussen werkweigering en staken?
De RMU verstaat onder staken het weigeren van aangeboden werk. Staken kun je zien als alle werk weigeren. Werkweigering zou ook een bepaalde taak kunnen zijn binnen een gewone functie. Een andere situatie van werkweigering kan zijn dat een werknemer ziek wordt en verschil van mening heeft met zijn werkgever over zijn ziekte. Geeft de bedrijfsarts aan dat de werknemer zijn werk kan uitoefenen en gaat de werknemer niet, dan is er sprake van werkweigering. In Nederland mag je onder bepaalde voorwaarden staken. Het weigeren van werk(zaamheden) kan wel leiden tot ontslag of het niet ontvangen van loon.
We onderscheiden deze werkweigering wel van die situaties waarin het werk niet kan worden verricht vanwege ernstige bijbels-principiële gewetensbezwaren tegen de opgedragen werkzaamheden. Als het verrichten van die werkzaamheden zondigen tegen God betekent. Deze “werkweigering” zal ook niet zomaar zonder uitleg en motivatie plaatsvinden. En zal ook geen totale werkweigering inhouden, maar altijd gepaard moeten gaan met de bereidheid om vervangend werk te verrichten.
